75 jaar Bob Marley: Confrontation (1983)

Een kleine 40 jaar na zijn dood geldt Bob Marley nog altijd als de allergrootste reggaezanger aller tijden. Vanwege het feit dat hij 75 jaar geleden geboren werd, blikken we met een reeks artikelen terug op zijn belangrijkste albums. Deze keer blikken we terug op Confrontation uit 1983, het eerste album dat na zijn dood in mei 1981 verscheen.

Postume albums zijn vrijwel altijd stof voor verhitte discussies. Zijn de bedoelingen van de overleden artiest wel voldoende gerespecteerd? Is het album in zijn geest samengesteld en vormgegeven? En zijn de songs afgemaakt zoals hij dat zelf ook gedaan zou hebben? Vragen die ook opklonken toen op 23 mei 1983 het album Confrontation verscheen, iets meer dan twee jaar na de dood van Bob Marley. Toch moesten uiteindelijk zelfs de grootste sceptici toegeven dat het verzamelde materiaal heel waardevol was en met veel eerbied voltooid was. Het feit dat er lang aan het materiaal gesleuteld was en de plaat pas twee jaar na de dood van Bob Marley verscheen, was in dat verband ook veelzeggend.

De meeste songs stamden uit de periode 1977 tot 1980. Jump Nyabinghi was bijvoorbeeld afkomstig van een dub plate die Bob Marley in 1979 had gemaakt. Voor de release op Confrontation werden er de achtergrondvocalen van de I Threes aan toegevoegd. Zoals de stemmen van het dameskoortje ook werden gebruikt voor de nieuwe versies van Blackman Redemption en  waar oorspronkelijke de stemmen van The Meditations te horen waren. Het werd vooral gedaan om het album als een logisch geheel te laten klinken. Wat de samenstellers producer Errol Brown, Rita Marley en Chris Blackwell vooral voor ogen hadden, was dat het moest klinken als een logische opvolger van Survival (1979) en Uprising (1980). Bob Marley had die albums gezien als de eerste delen van een drieluik, dat met Confrontation dus voltooid moest worden.

Buffalo Soldier werd uitgekozen als single van het album. Het nummer ging over de zwarte soldaten die in de 19^eeeuw door de Amerikaanse overheid ingezet werden om de Indianen in bedwang te houden. Omdat het kroeshaar hen aan de vacht van buffels deed denken, noemden de oorspronkelijke bewoners van Amerika ben ‘buffalo soldiers’. Het was Bob Marley echter vooral te doen om het tragische lot van alle betrokkenen: onderdrukte zwarten die misbruikt werden om een andere minderheid klein te houden.

Het artwork was van de hand van Neville Garrick, die al tien jaar voor Bob Marley gewerkt had. Hij beeldde de zanger af als een nieuwe versie van de Heilige George die een vervaarlijke draak te lijf ging. Het symboliseerde natuurlijk de eeuwige strijd van Bob Marley tegen Babylon: de onderdrukking en de geldzucht, het geweld en het onrecht. Ironisch was wel dat de kunstenaar zich wel erg nadrukkelijk liet inspireren door een wervingsposter uit de Eerste Wereldoorlog waarmee Britse jongens voor de strijd in de Europese loopgraven geworven werden.

Het album was een succes, zowel artistiek als commercieel. Zo haalde het in Nederland een verdienstelijke 22^e plaats in de albumlijst. Alom werd het gezien als een mooi slotakkoord van een muzikale loopbaan die natuurlijk veel te vroeg af was gebroken. In de kleine tien jaar die Bob Marley op het wereldpodium mocht schitteren, had hij wel ongelofelijk veel bereikt. Hij had reggae als muzieksoort midden op de muzikale landkaart geplant. Talloze collega’s profiteerden van de deur die hij daarmee geopend had: Peter Tosh, Bunny Wailer, Burning Spear, Steel Pulse, Black Uhuru en talloze anderen dankten in elk geval deels hun succes aan het pionierswerk van Bob Marley. Zijn invloed reikte nog verder. Reggae zou ook wortelschieten in de westerse popmuziek toen het geadopteerd werd door uiteenlopende artiesten als Eric Clapton, The Clash, The Police en zelfs het oer-Hollandse Doe Maar. Bob Dylan was het gezicht van de folk, The Beatles waren de vernieuwers van de popmuziek en Jimi Hendrix veroorzaakte een ware revolutie in de rock. De manier waarop Bob Marley de reggae vernieuwde en introduceerde bij een breed publiek, zorgt ervoor dat ook hij al decennia gerekend wordt tot de een van de allergrootste artiesten die de popmuziek heeft voortgebracht.

Luister hier naar het album.

Door Jacob Haagsma