Hoe Roy Orbison in een Brabants bordeel belandde

Anno 1980 is Roy Orbisons carrière ietwat in het slop geraakt. De zanger met zijn karakteristieke bril heeft al enige tijd geen nieuwe hits meer geschreven en treedt met name op in het golden oldies-circuit. In Nederland is er desalniettemin, jaren voordat hij z’n wereldwijde comeback maakt, nog altijd een groep devote fans die alles omtrent Orbison op de voet volgt. Als hij dat voorjaar voor een reeks shows naar Engeland komt wordt dan ook alles uit de kast gehaald om hem ook naar ons land te halen. Alle moeite ten spijt lijkt het niet te gaan lukken. Tot er plots een advertentie in De Telegraaf verschijnt: Orbison is alsnog gestrikt voor een optreden. De Amerikaanse zanger zal op 17 april optreden in een heus kasteel in Den Bosch. Chic, toch…?
In het voorjaar van 1980 is Roy Orbison op tournee door Engeland. Er staan geen optredens voor Nederland in de agenda, maar nu hun grote held zo dichtbij is doet de fanclub er alles aan om Orbison voor een optreden naar ons land te halen. Ad Swart, voorzitter van de Nederlandse Roy Orbison-fanclub: ‘Je bent niet voor niets voorzitter van zo’n vereniging en probeert natuurlijk om van alles voor je leden te regelen.’
Via via wordt er contact gelegd met Orbisons Engelse tourpromotor Arthur Howes, maar die vraagt een vermogen: 16.000 gulden. ‘En dat was slechts de kale prijs’, aldus Swart. ‘Daar zouden nog kosten voor transport, apparatuur, zaalhuur en een hotel bij komen. Roy logeert steevast met zijn hele gevolg in het Hilton in Amsterdam en met een kamerprijs van 190 gulden per dag tikt dat aardig aan.’ Het komt erop neer dat er met een dergelijke gage duizend kaartjes à 40 gulden verkocht moeten worden om uit de kosten te komen. Dat lijkt anno 2016 heel schappelijk, maar zulke bedragen leg je in 1980 alleen neer voor een stadionact als The Rolling Stones. Kortom: de Nederlandse fans hebben pech. En dat ligt niet eens aan Orbison zelf. ‘Roy zelf zei mij door de telefoon dat hij het concert voor niets wilde doen voor zijn Hollandse fans, maar daar hadden we niks aan, want in feite was hij in loondienst bij Howes en die kon in de periode dat Roy zich aan hem verhuurd had boeken wat hij wilde,’ aldus Swart.
Kort hierna krijgt Swart een telefoontje: er komt toch een concert! Het optreden zal plaatsvinden in een ‘zaal’ met een capaciteit van driehonderd bezoekers in Den Bosch en de organisatie is in handen van de welbekende tourpromotor Jan Vis. Swart: ‘Ik nam contact op met het bureau van Vis en vroeg waar en wanneer de fanclub kaarten kon bestellen. Ik kreeg Vis persoonlijk aan de lijn en die reageerde doodleuk met de opmerking: “Kaarten bestellen? Nou, dat zal niet gaan, want we hebben het hier over een besloten concert. Een client van ons heeft dit optreden besteld en daar kunt u dus niet terecht.” Wie de client was wilde hij ons niet vertellen’.
Een paar dagen later gaf een advertentie in De Telegraaf meer duidelijkheid. Daar stond het aankondigd, tussen de sexclubs en contactadvertenties.

Nu klinkt Kasteel Meerwijk heel chic, maar iedereen uit de omgeving Den Bosch weet wel beter: in het in 1855 gebouwde kasteel zit al sinds jaar en dag een bordeel. Swart: ‘een telefoontje naar de club leerde ons dat er in tegenstelling tot eerdere berichten maar plek was voor 100 bezoekers en dat we van harte welkom waren, mits we de entreeprijs maar betaalden: 600 gulden per persoon!’ Swart nam hierop contact op met Mick Perry, vicepresident van de Engelse fanclub. ‘Neem je me nu in de maling?’, vraagt Perry. Niet dus. ‘Hier weet Roy absoluut niks van en ik vertel het hem ook maar niet, anders ontploft hij!’
Orbison komt 16 april 1980 aan op Schiphol vanuit Duitsland, waar hij twee succesvolle optredens heeft gegeven. Hij rijdt vanaf Schiphol direct door naar de Dam in Amsterdam waar een fotograaf enkele plaatjes schiet van hem, zittend op de punt van een Jaguar, voor het paleis. Daarna gaat Orbison naar het Hilton hotel. Hij is doodop en wil eerst een paar uur slapen. Swart en Freek Beugelink, vice-voorzitter van de fanclub, hebben die middag een ontmoeting met Sam Orbison, de broer van Roy. Terwijl de oververmoeide zanger op z’n hotelkamer blijft gaat Swart samen met Sam (‘hij leek in zijn gezicht wel wat op Roy, maar heeft blond haar en is een kilo of 30 zwaarder’) en de mannen van Orbisons begeleidingsband Amsterdam verkennen. Onderweg wordt er gesproken over het bijzondere optreden dat de band de volgende dag zal geven. ‘Geen van de bandleden wist dat ze de volgende dag in een sexclub zouden optreden en waren door het dolle heen toen ze vernamen wat de entreeprijs was.’

De volgende dag gaan Swart en Beugelink nogmaals naar Amsterdam, dit maal met een ontmoeting met Orbison zelf in het vooruitzicht. Maar eerst moet er nog eten gehaald worden voor de zanger: ‘Roy wil wel eens iets anders dan het Hilton-eten’, aldus Sam. ‘We gingen naar binnen bij een Chinees restaurant en Sam keek op het menu. Toen hij aan de beurt was ratelde hij: “two babi pangang, two tjap tjoy, two nasi rames, two bami rames, two sate babi, two kroepoek, two…” En zo ging het nog even door. Ik vroeg hem of hij het hele Hilton te eten wilde geven, maar hij zei: “Nee, nee, dit is alleen voor Roy en mij, maar ik wil dat hij van alles iets kan proeven”. Sam rekent zonder blikken of blozen 200 gulden af, waarna Swart en Freek elk met een grote kartonnen doos vol eten naar buiten stappen. Op de weg terug naar het hotel haalt Sam nog even een slof Camel zonder filter op voor zijn broer.

Eenmaal terug in het hotel vraagt Sam aan de heren of ze nog even tien minuten geduld hebben. ‘Dan kan Roy wat eten, ik haal jullie zo op’. Het duurt echter nog geen vijf minuten of de tussendeur gaat open en Roy komt breed lachend de kamer binnen, gekleed in een blauw gestreepte pyjama. In plaats van een hand krijgen de heren een omhelzing van Orbison. Swart: ‘Alsof we verloren zoons waren die hij na vele jaren eindelijk weer zag’. Orbison bestelt meteen koffie en cola en nodigt Swart en Freek uit om plaats te nemen. ‘Komen jullie vanavond ook naar het concert?’ wil Orbison weten. ‘Ik vertelde hem dat dit helaas niet ging omdat het een besloten club was. Ik haalde De Telegraaf tevoorschijn en liet hem de advertentie zien: “het is een sexclub”. Orbison is even sprakeloos. Als Swart eraan toevoegt dat er maar plek is voor honderd bezoekers schudt Orbison zijn hoofd. ‘Als ik dit van tevoren had geweten, dan was ik niet gekomen’, aldus Orbison. ‘In Engeland treed ik regelmatig in clubs op, dus daar was ik niet verbaasd over, dat het een club was, maar waar ik wel verbaasd over was, was het feit dat er maar 300 man zou komen. Later zakte dat aantal naar 200 en gisteren hoorde ik dat er maar 100 man zou komen, maar een sexclub? Meen je het werkelijk? En wat betalen die mensen dan wel per persoon?’, vraagt Orbison die wel weet hoeveel zijn promoter vraagt voor een optreden. Even is het stil voordat men de toegangsprijs van 600 gulden per persoon durft te onthullen. ‘Een simpel rekensommetje leerde ons dat de clubeigenaar die avond 60.000 gulden zou vangen en dat komt inderdaad vreemd over als je bedenkt dat impresario’s in Nederland te huiverig waren om Roy te boeken voor 16.000 florijntjes’, aldus Swart. ‘Wat moet het publiek wel niet denken’, mompelt Roy. Hij spreidt zijn armen en roept: ‘Ah well folks, Roy Orbison is gonna perform in a whorehouse tonight’.
Alle hits van Roy Orbison zijn verzameld op de 3CD Collected, aangevuld met essentiële albumtracks en enkele zeldzaamheden. Bestel deze bijzondere box nu op Bol.com:

Met dank aan Ad Swart. Openingsfoto: Sheila Rock / Roys Boys LLC