Les Baroques uit Baarn was volkomen uniek in de sixties

Geïnspireerd door The Beatles, The Kinks, The Rolling Stones en verschillende andere buitenlandse voorbeelden steken halverwege de jaren zestig in Nederland talloze bands de kop op. Wie in dat enorme aanbod op wil vallen, moet met iets origineels op de proppen komen. Een stel muzikanten uit Baarn is zich daar goed van bewust en doopt zich in 1965 tot Les Baroques – overgenomen uit een Frans woordenboek. Naast de klank spreekt de oorspronkelijke betekenis hen bijzonder aan: het is immers een verwijzing naar kunst en architectuur die overdadig is aangekleed.
De band doet zijn naam al op de eerste singles alle eer aan. Het debuut Silky is weliswaar een oud folkdeuntje dat begin jaren zestig wordt afgestoft door de Amerikaanse zangeres Joan Baez, dankzij het unieke geluid van een elektrische balalaika weet Les Baroques er toch een heel eigen versie van te maken. De single wordt echter geen succes, al laat het zelfgeschreven B-kantje My Lost Love horen dat Les Baroques toch echt een band met potentieel is. Die verwachtingen worden ruimschoots ingelost met de tweede single, Such A Cad. Het is een briljant popliedje, dat opnieuw extra bijzonder is dankzij de prominente rol voor exotische instrumenten: een fagot en een klavecimbel. Vroeg in 1966 schiet het de hitparade in. Het eindigt op een achtste plaats en blijft zestien weken in de Top 40 staan. Van de een op de andere dag is Nederland een topband rijker.
Het verhaal van Les Baroques kent een lange voorgeschiedenis. Eind jaren vijftig spelen de in Baarn opgroeiende schoolvrienden Frank Muyser en Hans van Emden gitaar in verschillende schoolbands. Een van de eerste groepen draagt de naam The Modern Teenage Quartet. Toekomstige leden van Les Baroques zijn begin jaren zestig ook actief in amateurbands als The Block Bows en Hurricane Combo.
De keuze voor de bandnaam Les Baroques valt samen met de komst van zanger Gerard Schoenaker. Hij is niet alleen een uitstekende zanger en songschrijver. Vanwege zijn Engelse moeder heeft hij ook nog eens een aanzienlijke voorsprong op de meeste andere Nederlandse zangers, die zich dan vaak nog van steenkolenengels bedienen. Om deze achtergrond te benadrukken gaat de zanger zelfs een tijdlang als Gary O’Shannon door het leven. De eerste versie van de band bestaat verder uit bassist Robin Muyser, toetsenist René Krijnen en slagwerker Raymond van Geytenbeek. Dankzij de tussenkomst van Rob Out, deejay bij Radio Veronica, krijgt Les Baroques een platencontract bij het Amsterdamse label Europhon.
Het succes van Such A Cad zorgt ervoor dat 1966 een hectisch jaar wordt voor Les Baroques. Er wordt opgetreden in Nederland, België en Duitsland. De band deelt zelfs het affiche met The Kinks. Het door Gerard Schoenaker geschreven I Know (That You’ll Be Mine) levert in het voorjaar van 1966 een nieuwe hit op. In datzelfde jaar wordt op een enkele dag een compleet album in elkaar gedraaid. Het is desondanks een uitstekend debuut, waarop de band een heel eigen, stevige sound etaleert en dat bovendien volledig gedragen wordt door zelfgeschreven nummers. In die periode is dat bepaald niet vanzelfsprekend. Alsof het nog niet genoeg is, figureert Les Baroques ook nog prominent in de popfilm Breakdown van Frans Rühl, die losjes gebaseerd is op A Hard Day’s Night van The Beatles.
Nog in datzelfde jaar pakken de eerste donkere wolken zich samen boven Les Baroques. Het debuut moet nog van de persen rollen als Gerard Schoenaker opgeroepen wordt voor militaire dienst. Hem wordt nog wel kortstondig verlof verleend als de band mag optreden op het prestigieuze Grand Gala du Disque. Als zijn vervanger wordt de jonge Michel van Dijk aangetrokken, die eerder actief is in James Mean. Hij heeft een rauwe, soulachtige stem en verandert daarmee het geluid van Les Baroques aanzienlijk, zoals meteen te horen is op de single Working On A Tsjing Tsjang. Het is een energiek nummer, maar het spendeert slechts een enkel weekje in de Top 40. De volgende singles zijn minstens zo sterk, maar doen het niet veel beter. Het verandert ook niet als in 1967 een tweede lp verschijnt. Barbarians With Love is een uitstekend album, waar ook wat prille flowerpower invloeden op doorklinken. Toch weet ook dit uitstekende werkstuk het tij niet te keren.
Het blijft niet zonder gevolgen. Het gebrek aan succes heeft zijn weerslag op de sfeer in de band. Hans van Emden en Frank Muysen stappen gedesillusioneerd op en worden vervangen door Ferdi Karmelk, die overkomt uit de Tee-Set. In 1968 bestaat de ritmesectie uit bassist John Dankmeyer en drummer Bart ter Laan, waarmee geen van de originele bandleden meer aanwezig is. Een jaar later gaat de band vanwege gebrek aan succes definitief uit elkaar. Verschillende leden duiken nadien nog wel elders op. Karmelk, van Dijk en Dankmeyer gaan verder onder de naam Island en vervolgens Bismarck. Ferdi Karmelk wordt later gitarist bij Vitesse en Herman Brood. Michel van Dijk vervolgt zijn loopbaan bij Ekseption, Brainbox en Alquin.
Het succes van Les Baroques duurt goedbeschouwd nauwelijks een jaar. Juist als de zoete vruchten rijp lijken om geplukt te worden, komt de harde realiteit tussenbeide. In die korte tijd dat de band actief is, levert hij wel een serie prachtige singles en twee volwaardige albums af. Ze staan vol eigenzinnige, herkenbare songs. Het succes is misschien kortstondig, die ene oorspronkelijke ambitie wordt wel ruimschoots waargemaakt: in het Nederland van de jaren zestig is Les Baroques een volkomen unieke band.
Alle singles die Les Baroques uitbracht zijn nu, inclusief B-kanten, verzameld op de 40 tracks tellende 2CD ‘The Golden Years Of Dutch Pop Music’. Bestel hem nu bij Bol.com:

door Robert Haagsma
(Muziekjournalist)