Tom Petty overleed afgelopen nacht op slechts 66-jarige leeftijd in een ziekenhuis in Los Angeles, in het bijzijn van zijn familie- en bandleden. Hiermee verliest de wereld één van haar grootste en meest kleurrijke muzikanten.
In Nederland stond Petty slechts drie keer in de op 40, waarvan de single Refugee met nummer 21 de grootste hit was. Maar hoewel hij in Europa nooit echt doorbrak naar een groot publiek, verkocht de band in Amerika gedurende de afgelopen vier decennia ruim 80 miljoen albums en speelden ze avond na avond voor tienduizenden fans.

Een fenomeen

En daar lag ook precies de kracht van Tom Petty & The Heartbreakers: een liveshow van deze band stond gelijk aan een religieuze ervaring. Zelden kon je van een band genieten die zo fantastisch op elkaar was ingespeeld en ieder nummer tot in de kleinste details uitvoerde. En met zóveel gevoel. Tom was altijd de onbetwiste leider, maar de rest van de band was op het podium (en in de studio) net zo belangrijk.

Gitarist Mike Campbell (door Petty altijd “our second captain” genoemd) en toetsenist Benmond Tench zijn jeugdvienden van Petty en zitten al sinds het prille begin (1975) in de band. Ook bassist Ron Blair is er vanaf dag 1 bij, al verliet hij de band zeven jaar later. Zijn vervanger, Howie Epstein, verlaat in 2002 op zijn beurt de band vanwege drugsproblemen. Dat biedt gelegenheid voor de terugkeer van Blair, die na 20 jaar zijn positie als bassist weer inneemt. Drummer Steve Ferrone komt in 1994 bij de band wanneer originele drummer Stan Lynch de band verlaat om zich te richten op het produceren van andere artiesten. En dan is er nog multi-instrumentalist Scott Thurston. Hij verdiende zijn sporen al in de jaren ’70 als muzikant en songwriter bij onder meer Jackson Browne, Iggy Pop (met en zonder Stooges), Glenn Frey en Nils Lofgren. Pas in 1991 sluit hij zich aan bij The Heartbreakers, in eerste instantie alleen voor liveshows, maar een paar jaar later wordt ook hij volwaardig bandlid.
De combinatie van uitmuntende muzikanten en een uitstekende bandleider en songwriter maakt de Heartbreakers één van de beste live bands ever. Niet voor niets toerden ze afgelopen zomer weer uitgebreid door de States om hun 40-jarig bestaan te vieren, met als uitsmijter drie uitverkochte shows in de Hollywood Bowl in Los Angeles. De laatste van de shows was vorige week maandag, 25 september.

80 miljoen albums (and counting)

Sinds het debuut in 1976 bracht Tom Petty achttien studioalbums uit; dertien met The Heartbreakers, drie solo en twee met zijn eerste band Mudcrutch, waar ook Heartbreakers Mike Campbell en Benmond Tench deel van uitmaken. Van de twaalf Heartbreaker albums behaalden acht de Amerikaanse top 10, de meeste anderen haalden de top 20. Ook zijn soloalbums en Mudcrutch-platen waren allen goed voor een top 10 notering. Daarnaast wisten maar liefst 28 singles van deze albums een plek in de Billboard Hot 100 te halen. Opvallend genoeg was het meest recente album, Hypnotic Eye uit 2014, het enige dat op nummer 1 terecht kwam. Het in 1993 verschenen verzamelalbum Greatest Hits stond ook nog weken in de top 10, en verkocht alleen in Amerika al meer dan 12 miljoen exemplaren.

Samenwerkingen

De meest bekende samenwerking van Tom Petty is die met Roy Orbison, Bob Dylan, Jeff Lynne en Beatle George Harrison als The Traveling Wilburys. Tom Petty kroop hiervoor in de huid van Charlie T. Wilbury Jr, ook de rest van de band nam een Wilbury-identiteit aan. Hun debuutalbum Volume 1 verschijnt in 1988 en haalt zonder problemen de Amerikaanse top 3. Het album blijft ruim 50 weken in de charts staan. De eerste single, Handle With Care, wordt een wereldwijde hit en zou live nog jarenlang door Petty & The Heartbreakers worden gespeeld. Scott Thurston nam daarbij de vocalen van Orbison op zich. Nog geen twee maanden na de release van Volume 1 overleed Roy Orbison. Het tweede Traveling Wilburys album, grappig genoeg Volume 3 genaamd, verscheen in 1990.
In 1986 werkten Petty & The Heartbreakers samen met Bob Dylan tijdens zijn True Confessions tour, waarbij ze fungeerden als de band van Dylan. Ook Fleetwood Mac zangeres Stevie Nicks maakte met regelmaat deel uit van deze tour en verzorgde dan backing en lead vocals. Petty en Nicks werkten al eerder samen op haar album Bella Donna uit 1981. Petty produceerde de plaat en de Heartbreakers waren op een aantal tracks te horen. De door Petty en Mike Campbell geschreven single Stop Draggin’ My Heart Around (die in Nederland op plaats 43 eindigde) was een duet tussen Stevie Nicks en Tom Petty.

In 1990 bezocht Petty zijn held Roger McGuinn, oprichter van The Byrds, in de studio. Daar schrok hij zo van het materiaal dat het label McGuinn wilde laten opnemen, dat hij voorstelde The Heartbreakers erbij te halen om de plaat (Back From Rio) van goede muzikanten te voorzien. Zo geschiedde, en vervolgens schreven McGuinn en Petty het nummer King Of The Hill, dat ze als duet opnamen en eindige op nummer 2 in de Amerikaanse rockcharts.
Op het album Wildflowers werkte Tom Petty samen met producer Rick Rubin, die in deze periode ook met Johnny Cash werkte aan zijn American Recordings. Dit resulteerde in een nieuwe samenwerking waarbij Tom en een aantal Heartbreakers als band fungeerden op American Recordings II, III en IV.
Ruim 25 jaar eerder werkte Petty al samen met Roger McGuinn, nog dit jaar produceerde Petty het nieuwe album van een andere Byrds-oprichter: Chris Hillman. Dit album, Bidin’ My Time, verscheen op 22 september. Het zou het laatste wapenfeit zijn van Thomas Earl Petty.
En dat is de ruim 40-jarige carrière van Tom Petty in een notendop. Een carrière die op 2 oktober 2017 veel te vroeg werd beëindigd. Als we de berichten mogen geloven lagen er nog genoeg plannen klaar, waaronder de release van Wildflowers II. Of we daar ooit iets van te horen gaan krijgen weet natuurlijk niemand, maar gelukkig leeft zijn muziek voort.
Beluister hier een samenvatting van zijn muzikale leven:

Tom Petty

(20 oktober 1950 – 2 oktober 2017)